Çocuklar büyüdükçe yeni mikroplar ile karşılaşırlar ve bağışık sistemi bu mikropları hafızasına alarak onlara karşı bağışıklık kazanır. Zaman geçtikçe bağışıklık sisteminin öğrendiği mikrop sayısı artar ve bağışıklığı güçlenir. Bu nedenle sağlıklı çocuklar bile ilk yaşlarında sık hastalık geçirebilir. Buna ek olarak kötü çevre şartları ve yetersiz beslenmede hastalık sıklığını arttırabilir.

Çocukların sık hastalanmasında etkili olan nedenler;  

Bağışıklık Sisteminin Gelişimi:

•      Yeni doğan bebeklerin bağışıklık sistemi tam gelişmemiştir,

•      Doğum öncesi anneden geçen antikorlar, ilk süt yani kolostrum(ağız sütü) ile aldığı antikorlar ve canlı bağışıklık hücreleri, daha sonra özellikle 9. aya kadar anne sütünden geçen koruyucu antikorlar bebeği hastalıklara karşı korur.

•      Daha sonra yaşadığı çevrede bulunan mikrop florası ile karşılaşırlar. Bu mikropların çoğunluğuna hiç hasta olmadan bağışıklık kazanılırken, pek azına karşı hastalık oluşturarak bağışıklık kazanılır.

Çocuklar Arasında Pyalaşılan Mikrop Florası:

•      Okul, kreş, park ve oyun alanlarıda bir araya gelen çocuklar yakın temas ile yada ortamdan mikrop alabilirler.

Hijyen Alışkanlıkları:

•      Çocukların el yıkama gibi hijyen kurallarını kazanmaları için zamana ihtiyaçları vardır,

•      Kirliyi, temizi, mikrop ile kirlenmiş yerleri, yiyecekleri ve eşyaları farkedemezler,

•      Bu nedenle küçük yaşlarda enfeksiyon riski artar,

•      Çocukların yaşadıkları çevrenin mikrop florasına bağışıklık kazanmaları için çevre ile temasa ihtiyaçları vardı.

•      Hastalık endişesiyle aşırı kısıtlanan ve sürekli evde tutulan bebek çocuklar küçük yaşlarda yaşam çevresinin mikrop florası ile temas etmedikleri için bağışıklık sistemleri gelişmez ve hastalığa açık hale gelebilirler.

Beslenme:

•      Bağışıklık sistemininde gıdaya ihtiyacı vardır.

•      Sağlıklı ve dengeli beslenme büyüme ve glişme için gerekli olduğu kadar bağışıklık sisteminin gelişimi ve güçlenmesi içinde çok önemlidir.

•      Dengeli ve sağlıklı beslenmez ise bağışıklık sistemi zayıf düşerek hastalıklara karşı yeterli koruma yapamayabilir.

Uyku:

•      Çocukların büyüme ve gelişmelerinin normal devam etmesi için yaşının gerektirdiği kadar uyamaları çok önemlidir.

•      Uykusuzluk vücut üzerinde stres oluşturur.

•      Stresin büyümeye olduğu kadar bağışıklık sistemi üzerinede olumsuz etkileri vardır.

•      Dtres bağışıklık sistemini zayıflatarak hastalıklara açık hale getirebilir.

Genetik Faktörler:

•      Bebek dış görünümü ve tüm vücut özelliklerinin yarısını anneden, diğer yarısınıda babadan alır. Anne ya da baba bağışıklık sistemini zayıflatan ve genler ile aktarılabilecek bir hastalık taşıyorsa bebeğinede geçebilir.

•      Buda ilgili hastalıklara yakalanma sıklığını arttırabilir.

 Çevre Faktörleri:

•      Aslında bağışıklık sistemimiz çevremiz ile etkileşime girerek öğrenir ve gelişir.

•      Tabiki bebeğin karşılaşacağı çevre kendisine uygun olmalıdır.

•      Bebeğin yada çocuğun yaşadığı çevreyi olumsuz etkileyen ve sürekli maruz kaldığı hava kirliliği, sigara dumanı sağlığı için zararlıdır,

•      Yaşanılan çevrede çinko, iyot, selenyum, flor, demir gibi minerallerin yetersiz bulunması ve bu minerallerin eksik alınmasını bağışıklık sisteminin zayıflamasına ya da yetirince gelişmemesine neden olabilir.

 Sosyo Ekonomik Durum:

•      Çocuk için doğru ve sağlıklı  uygulamalar iyi bilinmeli ya da bir uzmana danışılmalıdır.

•      Kaynağı güvenilir olmayan bilgiye dayalı beslenme, bakım ve takviyelerin çocuk sağlığına olumsuz etkileri olabilir.

•      Sağlıklı büyüme, gelişme ve sağlam bir bağışıklık sistemine sahip olmak için bilgiye, yeterli besine ve sağlıklı yaşam koşullarına sahip olamak gerekir.

•      Geri kalmış ülke ve bölgeleride yeterli ve uygun besine ulaşamadığı için kötü beslenen, sağlıksız şartlarda yaşayan bebek ve çocukların büyüme ve gelişmesi geri kalır.

•      Dolayısıyla bağışklık sistemi olumsuz etkilenir ve hastalıklara açık hale gelir.

 Anne sütü:

•      Sağlıklı büyüme gelişme denilince aslında akla gelen ilk soru anne sütü alıp almadığı olur,

•      Anne sütü ilk altı ay bebeğin tüm ihtiyaçlarını karşılar, 9 aya kadarda bağışıklığını destekler.

•      Daha sonrasında da ana besin kaynağı olarak ek gıdalar ile birlikte devam edilmesi gerekir,

•      Özellikle ağız sütü çok önemlidir, 1-2 damlada olsa bebeğin ağzına ilk verilen besin  ağız sütü olmalıdır.

•      Ağız sütü koruyucu antikorlar, bağşıklıkta görev alan canlı hücreler ve hatta genetik materyaller içerir,

•      Ağız sütü yani kolostrum yapısı ve içeriği nedeniyle bebeğin korumasız olduğu ilk ayalarında vaz geçilmezdir.

•      Çocukların bağışıklığı tam gelişmemiş olduğundan bulaşıcı enfeksiyon hastalıklarına karşı daha savunamsızdır ve hastalık riski altındadırlar,

•      Bu nedenle erken dönemde aşı ile önlenebilr bir çok hastalığa karşı aşılanmaları gerekir.

•       Aşılama ile çocukları difteri, boğmaca, tetanoz, çocuk felci, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, sarılık, menejit ve zatürre gibi bir çok hastalıktan, bu hasatalıkların ciddi komplikasyonlarından ve çocuk ölümlerinden koruyabiliriz.

Toplumsal Bağışıklık:

•      Bulaşıcı hastalıkların dolaşımını azaltmak yada ortadan kaldırmak için toplumun büyük oranda (%95’in) aşılanması gerekmektedir.  

•      Aşılama ile hastalığın toplumda dolaşımını azalcağı için aşı olmayan bireylerde korunur.

 Önemli Salgınları Kontrol Etme:

•      Salgın yapan ve aşı ile önlenebilen hastalıklardan korunmak ya da kontrol altına almak içinde  aşılama yapılır.

•      Bu amaçla yapılan aşılardan en yaygın olarak kullanılan grip aşısıdır.

•      Grip aşısı her yıl güncellenir ve salgınların sınırlandırılmasında etkilidir.

Hayati Önem Taşıyan Hastalıkların Önlenmesi:

•      Çocuk ölümlerinin önemli bir kısmından sorumlu olan bulaşıcı hastalıklarının çoğu aşı ile önlenebilen hastalıklardır.

•      Bu hastalıklardan bazılarının önemli yan etkileri de vardır.

•      Örneğin çocuk felci sinirlere zarar vererek kalıcı yürüme bozukluğuna neden olabilir.

•      Kızamık geçiren çocuklar SSPE olarak bilinen ölümcül beyin hastalığına yakalanabilir.

•      Aşılar bireylerin ve topumun genel sağlığını korumada önemlidir. Ancak aşılamanın etkili olabilmesi için toplumun büyük çoğunluğunun aşılanması gerekir.

•      Aşılar sağlık otoritelerinin belirlediği programa göre, belirli yaş ve risk guruplarına yapılır.

Çocuğunuzun yeterli beslendiğini bazı kriterleri izeleyerek değerlendirebiliriz

 Dengeli Beslenme:  

Bir günlük beslenme listesinde ana besin gruplarından en az dört mümkünse altı çeşit bulunmalıdır.

Günlük alması gereken ana besin gurupları:

1.      Sebzeler, meyveler, kök sebzeler,

2.      Tahıllar,

3.      Kuru bakliyat,

4.      Yağlı tohumlar,

5.      Kırmızı et, balık, tavuk,

6.      Süt vesüt ürünleri,

7.      Yumurta,

8.      Sağlıklı yağlar.

Porsiyon Kontrolü:

•      Öğünleri yaşına uygun kıvamda hazırlayın ve yine yaşına uygun posiyonda sunun.

•      Aktivitesi fazla olan çocuklara daha fazla besin sunulabilir.

Meyve ve Sebzeler:

•      Renkli meyve ve sebzeler verin.

•      Böylece özellikle A vitamini ve mineraller açısından desteklemiş olursunuz.

Su İçme Alışkanlığı:

•      Çocukların vücutlarında su oranı yüksektir.

•      Oraganlarımızın sağlıklı çalışması ve sağlıklı bir yaşam için yeterli sıvı almak gerekir

•      Çocuğunuzun yeterince su içmelerini sağlayın.

Fast Food ve işlenmiş Gıdalar:

•      Hazır yiyecekler genellikle renklendirici, koruyucu, tatlandırıcı ve aroma verici kimyasal maddeler içerdiği için çocoğunuzun sağlığını ve sağlıklı büyümesini olumsuz etkiler.

•      İşlenmiş, paketli gıdalar ve hamburger gibi hazır gıdalar yerine evinizde hazırlanan

taze, temiz ve sağlıklı gıdaları tercih edin.

Doktor Kontrolleri:

•      Çocuğunuzu mutlaka düzenli olarak doktoru kontrollerine götürün.

•      Büyümesini, motor ve zeka gelişimini takip ettirin,

•      Beslenme önerileri ile sağlıklı ve doğru beslenme için öneriler alın,

•      Aşılama ve bağışıklığı hakkında bilgi isteyin.

•      Doktorunuz;

◦      Yaşına göre rutin kan kontrolleri isteyebilir,

◦      Sosyal gelişimini, görme ve işitmesini değerlendirir ve gereğinde ilgili branşlara yönlendirir.

◦      Otizm ve dikkat eksikliğinin erken tanı ve tedavisinde sizi yönlendirir.

Örnek Menüler:

•      Çocuğunuz için günlük olarak yaşına uygun menüler hazırlayın.

•      Bu menüde farklı gıdaları bulundurarak yeni besinler ile tanışmasını sağlayın.

Lezzetli ve Eğlenceli Sunum:

•      Çocuğunuzun yemeklerini sevdiği lezzette ve ilgisini çekecek tarzda hazırlayarak sunun.

•      Renkli kaşık ve tabaklar, sevimli şekiller ve farklı sunumlar ile yemek zamanını eğlenceli hale getirin.

•      Her çocuk doğuştan farklıdır, beslenme ihtiyaçları, sevdikleri gıdalar ve yemeklerin hazırlanma tarzları her çocuğa göre farklı olabilir.

•      Çocuğunuz ilk defa tadına baktığı gıdayı istemeyebilir, ama artık bu lezzeti öğrenmiştir, eğer aşırı zorlanarak tepki oluşturulmaz ise aynı besin tekrar önüne geldiğinde daha kolay kabullenebilir.

•      Çocuğunuzun beslenmesi hakkında endişe ve şüpheleriniz varsa mutlaka çok geçikemeden doktorunuz ile görüşün.